vrijdag 29 januari 2016
Wanneer het beeld in de Protestantse Kerk terugkeert, is het dan ooit weggeweest? Het cliché wil dat de zintuiglijkheid vooral voorbehouden was aan de Katholieke traditie. De praktijk leert dat de Protestantse kerken al lange tijd hun deuren wijd open zetten voor beeldende kunst in de vorm van tentoonstellingen, workshops, leerhuizen, en kunst in de kerkdienst (en dat de RK hierin verre achterblijft). Wat gebeurt er als je de kunst als gast uitnodigt? Mag de gast zich dan bemoeien met de gang van zaken? Gedraagt een gast zich altijd zoals de gastvrouw dat graag ziet? Kortom: wat is de eigen rol van de kunst in de kerk? Kunstcritici dichten de kunst een ‘ontregelende’ werking toe. Predikanten en pastores willen hun gehoor het liefste ‘troosten en bemoedigen’. De studiedag zal in de verschillende vormen gaan over de vraag wat er gebeurt als de kunst de kerk binnen gehaald wordt (mocht ze daar ooit vertrokken zijn).
Het Brandpunt
Laan naar Emiclaer 101
3823 EG Amersfoort
10-16.30 uur
Het programma
10.00 uur inloop met koffie
10.30 uur dagopening
11.00 uur lezing: Anne Marijke Spijkerboer, aanstaand hoogleraar namens Op Goed Gerucht: ‘De terugkeer van het beeld’
11.45 uur gesprek \ vragen
12.30 uur lunch
13.15 uur pauzenummer: Kees v.d. Zwaard, ‘Wie tussen de tijden leeft, doet altijd een entr’act.’
14.00 uur bijpraten, nieuws vanuit de stuurgroep
14.15 uur eerste ronde workshops
15.15 uur tweede ronde workshops
1. Annemarijke Spijkerboer: Kunst in de kerkdienst
Waarom en waartoe gebruik je in de kerkdienst beeldende kunst, naast tekst en muziek? Hoe kun je de kunst die je inbrengt het beste tot zijn recht laten komen? Hoe zorg je ervoor dat het kunstwerk niet onderstreept wat je zonder kunst ook al had willen zeggen? Deze vragen zullen in de workshop aan de orde komen.
2. Peter van de Peppel: Preek en poëzie.
Waarom zou je poëzie in je preken gebruiken? En hoe doe je dat dan? Is alle poëzie geschikt? Hoe lees je eigenlijk een gedicht voor? Deze workshop gaat over poëzie en preken vanuit een praktische invalshoek. Met voorbeelden van gedichten van Annie M.G. Schmidt, Willem Wilmink, Marjolijn van Heemstra, e.a.
Peter van de Peppel (1955) is predikant en poëzieliefhebber. Hij schreef zijn doctoraalscriptie theologie over het werk van Willem Barnard. Hij schreef diverse artikelen over gedichten en ontplooide tal van activiteiten op het gebied van kerk en poëzie. Zo was hij verantwoordelijk voor de cursus ‘Poëzie in de kerkelijke praktijk’, en organiseert tegenwoordig de jaarlijkse studiedag ‘Kerk en poëzie’.
3. Geertje de Vries: Workshop Kijken naar kunst met kinderen en jongeren.
In deze workshop gaan we praktisch aan de slag. Iedereen kan kijken, en in de workshop wordt duidelijk hoe ieders kijkervaring vruchtbaar gemaakt kan worden voor het samen leren in geloof. Er wordt gebruik gemaakt van een kijk- en gespreksmethode die geschikt is voor verschillende soorten (kerkelijke) groepen. Zowel kinderen, jongeren, in catechese of tienerdienst, als volwassenen kunnen op deze manier tot verdieping en gesprek komen. Ook voor gebruik in lessen Levensbeschouwelijke Vorming is dit een geschikte werkvorm. Ook zal er aandacht zijn voor het gebruik van kunst in de eredienst.
Geertje de Vries (1969) is predikant in de Protestantse Gemeente Huizen, wijkgemeente Goede Herderkerk. In 2008 promoveerde zij op een onderzoek naar het gebruik van beeldende kunst in geloofsleren.
4. Harbert Booij: Wat gaat er mis als de kerk geen aandacht heeft voor schoonheid? Waar speelt schoonheid een rol? Wat zijn de nevenbegrippen en de tegenbegrippen van schoonheid? Kan de kerk zonder schoonheid? Wat is de rol van kunst in dit geheel? Met enige korte citaten van theologen of filosofen die ons eigen denken hierover kunnen prikkelen. Ons eigen gesprek over deze en aanhangende vragen staat in deze workshop voorop.
Harbert Booij is theoloog (docent Theologieopleiding Hogeschool Windesheim) en beeldend kunstenaar.
dr. Oane Reitsma: religieuze muziek
“Muziek is bij uitstek in staat het Onuitsprekelijke in klanken uit te drukken,” wordt niet zelden beweerd. Dat hangt er echter wel van af van welke muzikale vormentaal een muziekstuk zich bedient. Niet alle muziek roept een religieuze ervaring op en muziek die dat wel doet, doet dat op verschillende manieren. Aan de hand van muziekvoorbeelden uit de moderne kunstmuziek zullen we zien op welke wijze wij kunnen spreken over het religieuze in of van de muziek.
Oane Reitsma doceerde theologische esthetiek aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Hij promoveerde op een onderzoek naar de aard van religieuze muziek. Op dit moment is hij is predikant in Medemblik en Westerkoggenland. Hij is redactielid van het vaktijdschrift Muziek & Liturgie en redacteur van Kunst en Religie.
16.30 uur afsluiting, borrel
Opgeven vóór 22 januari 2016
Per mail bij:
opgoedgerucht@gmail.com
Kosten:
cash te voldoen bij aankomst:
€ 55 voor leden
€ 28 voor studenten
€ 66 voor niet-leden
Het is mogelijk ter plekke lid te worden van OGG
en dan voor € 55 deel te nemen aan deze studiedag
Naast bijdragen van leden ontvangt OGG financiële ondersteuning van
partner: Dominass assurantiën bv te Ochten, de predikantenverzekeraar
Opgeven én komen
‘Wel opgeven en niet komen’, of (omgekeerd)
‘niet opgeven maar wel komen’ brengt ons in
organisatorische en financiële problemen.
Daarom:
– meld je aan, op z’n laatst 7 dagen voor de studiedag, en kom!
– ben je alsnog door overmacht verhinderd (ziekte, uitvaart), zeg dan af.
Het is mogelijk de studiedag gedeeltelijk mee te maken, maar niet tegen gereduceerd tarief.
Accreditatie: 0,25 PE-punt (open erkend aanbod en bij de VGVZ) is aangevraagd
Informatie over Op Goed Gerucht:
Henri Fröhlich: opgoedgerucht@gmail.com
Predikanten, geestelijk verzorgers en kerkelijk werkers kunnen zich aansluiten
bij Op Goed Gerucht via:
opgoedgerucht@gmail.com